Un revista-laboratorio dedicá na poesía, proza, ciencia, arte, música, historia, política na papiamentu
El amor, madre, a la patria
No es el amor ridículo a la tierra
Ni a la hierba que pisan nuestras plantas.
Es el odio invencible a quien la oprime.
Es el rencor eterno a quien la ataca.

Jose Martí

7/08/2008

Colonialismo y Barbarismo Macamba

Na 1867 Karl Marx ta publicá su buqui mas conocí Capital.

Nós a traducí un parti chiquitu for di buqui I, capítulo 24, (parcialmente alinea 240, 241 y 242):

Di e sistema cristián colonial sr. W. Howitt, qu a haci di cristianismo su specialidad, ta bisa: «Barbarísmonan y crueldadnan abominábel (perverso) di e supuesto rasa cristián na cada parti di mundu y cada pueblo qu e por a subyugá, no conocé su semehanza den calque época di historia mundial cerca calque rasa, con salbahe y primitivo, sin misericordia y sin bèrgüensa.» Historia di política colonial macamba —y Paisnan Abou tábata e nashón capitalista modelo di siglo 17— ta revelá un imagen inigualábel di traishón, soborno, asesinato alevoso (asesinato a traición) y bahesa.» Nada tá mas típico qu nan sistema di robo di hende na Celebes pa por haña catibu naYava. Tábata instruí e ladronan di hende pa e meta aquí. Ladrón, intérprete y bendedó tábata e agéntenan principal di e nogoshi aquí, e gobernántenan nativo (autóctono) tábata e bendedonan principal. E hubentud raptá tábata queda scondí den e prisònan secreto di Celebes, te día nán tábata madurá pa queda transportá cu barcu di catibu. Den un informe oficial por lesa lo siguiente: «Esún ciudad aquí di Makassar por ehemplo tá patapata di prisòn secreto, esún mas horíbel qu e otro, patapata di infelís, victima di codicia y tiranía, na cadena, rancá for di nan famía cu forsa brutu.» Pa por apoderá di Malakka e macámbanan a soborná e gobernador portugués. Na 1641 el a laga nán drenta ciudad. Mesora nán a core bai su cas y maté pa finalmente nán no tin mester di paga e soborno di ₤21.875. Unda qu nán tábata bai, destrucshón y despoblashón tábata consecuencia. Banjuwangi, un provincia na Yava, tábata conta cu 80.000 habitante na 1750, na 1811 apenas 8.000 habitante. ¡Esaqui tá doux commerce (dushi nogoshi)!

Karl Marx


E weblog aquí ta abrí awor pa reacshón. Tur reacshón ta someté na moderashón y solamente lo sali publicá si e "weblogístanan" ta haña qu ta trata di un reacshón constructivo (no necesariamente mester ta di acuerdo cu nos).

No hay comentarios: