Acto di Represalia

Simán ariba nós tábata sintá den un restaurant y nós por a tende dos antillano duna nan comentario riba e sucésonan qu a conducí na e ataque contra macamba luna pasá.

Manera nós a scirbi anteriormente, después nós lo duna nós comentario. Pues nós tá di opinión qu awor a llega e momento después qu algún tempu a pasa y nós por a llega na un análisis balansá.

E pregunta central tá: ¿Tábata trata di un ataque racista manera trecé den diferente medio di comunicashón, entre otro na Paisnan Abóu?

Pa por llega na un conclushón balansá, nós lo presentá aqui algún citado for di diferente medio di comunicashón. E citádonan en cuestión tá directamente y indirectamente relashoná cu e caso.

Nós ta cuminsá qu cita Frank Martinus Y Pacheco Domacassé qu den un entrevista a bisa qu no tábata trata di un ataque racista, sino di un expreshón di rabia.

Siguientemente nós ta cita un tal Joost Stolk qu ta admití qu quéhanan contra crímenan macamba tá corecto. E fuente tá Amigoe. Nós ta cita:

«Ik ben zelf een Makamba, sinds 1997 op het eiland. En ik moet zeggen dat ik sommige grieven die geuit worden best kan begrijpen.Sommige Nederlanders lopen hier rond alsof ze God zelf zijn of hem ten minste een keer per week persoonlijk ontmoeten.»

E ta sigui:

«De verschillen tussen arm en rijk zijn ten hemel schreiend en iedereen die de woorden ‘normen en waarden’ in zijn mond durft te nemen, zij het hier of in Nederland, zou zich de ogen uit de kop moeten schamen.»

«Nederlanders klieken inderdaad veel en wonen over het algemeen in de betere huizen, al of niet achter een hoge muur. Ondanks dat het economisch beter schijnt te gaan, wordt alles maar duurder en duurder en breng het allemaal maar eens op met je salaris als caissière of bouwvakker met een paar kinderen.»

«Stranden worden inderdaad ‘ingepikt’ of te duur om naar toe te gaan.»

«Een hoop Nederlanders praten inderdaad alleen Nederlands of gebrekkig Papiamento (ikzelf incluis), terwijl van elke jonge Antilliaan wordt verwacht dat ze goed Nederlands spreken (en kunnen aantonen dat ze werk of scholing hebben) voor ze überhaupt naar Nederland mogen vertrekken.»

Te aqui Joost Stolk.


E siguiente citádonan tá di un tal Bernard Guthman sacá for di otro remetido di Amigoe (fechá 9/7/08) y tá relashoná qu e imagen qu Antilla tin den prensa macamba.

Nós ta cita:

«Ik kan mij niet aan de waarneming onttrekken dat er een tendens val te bespeuren, een hetze lijkt het wel, om de Antillen op selectieve wijze, in een negatief daglicht te stellen.»

Esaqui ta duna expreshón bibu di diario na gañamentu sistemático y permanente y sembramentu di odio.

Nós ta sigui:

«Dat er wellicht sprake zou kunnen zijn van ‘malversaties’, ‘corruptie’ of ‘vriendjespolitiek’ in de Antillen doet er in dit kader niet toe want deze zaken vinden ook in Nederland plaats.»

«Wellicht is men de bouwfraude vergeten (met zijn tentakels naar de Antillen) waar afgezien van een betaling van een boete, niemand voor is bestraft of de prijs/kartelafspraken tussen oliemaatschappijen waarbij met medeweten van de rijksoverheid (nederlandse overheid) de bitumenprijs (bitumen is grondstof voor asfalt) kunstmatig hoog wordt gehouden. Of verkeerde besteding van belastinggeld waarbij gemeenschapsgeld is aangewend om privékantoren van gemeenteambtenaren van allerlei luxe te voorzien. En zo zouden wij het ook nog kunnen hebben over de in de doofpot verdwenen Orion-affaire (Koninklijke Marine!) en wellicht nog een waslijst aan allerlei onprettige zaken, zoals het gegeven dat Nederland de grootste XTC-producent ter wereld is en door sommige Europese staten wordt beschouwd als de narco-gateway van Europa.»

«Toch vreemd dat zover mij bekend, niet één politicus in Nederland of de media, dit land bestempelt als ‘corrupt boevennest’ of kwalificaties van gelijke strekking.»


For di un artículo scirbí pa Trix van Bennekom pa Algemeen Dagblad durante Bijleveld su viahe di intimidashón colonial, nós ta cita e siguiente fragméntonan:

E hefe di polís Van Straaten qu ta bayendo for di Boneiru: «Bescherm de bestuurders van het eiland tegen de mensen met slechte bedoelingen uit Nederland.»

For di e mesún artículo, nós ta cita consecutivamente Vita Frans y Jopie Giskus:

«Vita Frans (60), die in de Kaya Grandi, de hoofdstraat, al jaren Boutique Vita drijft, maakt van haar hart geen moordkuil: ,,Nederland krijgt het hier voor het zeggen. Bonaireanen worden tweederangsburgers op hun eigen eiland.”»

«Ook Jopie Giskus, een Antillaanse oud-minister, vreest dat Bonaire opnieuw wordt gekoloniseerd.»


Finalmente nós ta laga atrobe na palabra profesor Carlos Weeber den su remetido qu nós a publicá traducí bou di e título Islanan Inútil 3:

«Nos baratillo anual a caba di pasa. A caba di transportá 400 hoben inteligente qu lo continuá bida na Paisnan Abou. Tal bes algún di nán algún día lo bolbe. E fuga di celéber aquí ya tá durando casi sesenta aña. Di e 20.000 antillánonan sabí apenas 2.000 ta biba aqui. Ami mes recientemente a bira un di nán. Ma no tá necesario tá un di nán pa duna nós cuenta di e consecuéncianan desfaborábel di e fuga di celéber aquí. Nos poblashón pa motibu di un sistema di beca atrasá, structuralmente ta bira mas bobo y poblashón macamba mas sabí. Estúdionan den región caribe y Merca no tá posíbel cu un beca di SCC y Paisnan Abou ta queda popular, según un corant. E altu calidad di universidadnan macamba tá un gran mito y en realidad extremadamente neocolonial. Den nos región tin suficiente universidad bon. ¿Quico ta impidí nós cambia e sistema di beca aqui? Absolutamente nada. Pero di cambio aqui bó ta cansa. Esún qu ta repasá e largu lista di becado, lo por mira qu mayoría studiante a scohe pa un estudio na nivel HBO, mientras qu aqui mes tin diferente estudio na nivel HBO. Nos mes universidad manera tábata di spera a adaptá su enseñansa na necesidadnan local. Mi proposishón tá pa den futuro limitá bécanan y adaptá na prognosis di necesidadnan di sociedad. For di otro aña lo selectá cualitativamente y según contenido. Además asina calidad di UNA lo crece enormemente y lo por atraé mas docente (tambe for di región). Después di tres aña esnán mas inteligente lo haña e oportunidad di sigui nan estudio otro caminda y preferiblemente no na Paisnan Abou. Sobrá ta haña trabóu aqui o lo por bai pa propio cuenta. Pa un pais póber den desarollo un sistema di beca rígido tá productivo y socialmente responsábel. Manera cos ta bai awor (manipulá pa interesnan macamba) esaqui ta nificá nos propio ruina. ¿Paquico UNA no ta protestá na bos altu y continuamente?»


Conclushón

Relashoná qu e sucésonan, na Paisnan Abou atrobe, mescos qu 39 aña pasá, a nace e sugerencia pa manda forsa militar pa un biaha mas deramá sánguer antillano inocente.

Profesor Weeber su artículo tocante fuga di celéber, promové activamente pa macamba, tá un forma mas di explotashón colonial y debilitamentu di nos sociedad.

Considerando e anterior citádonan, tá ampliamente evidente qu e ataque ehecutá contra macamba di ningún manera por queda caracterisá como un ataque racista, sino como expreshón di rabia suprimí a través di mas qu 350 aña y indignashón legítimo pa mas qu 350 aña di opreshón racista, genocidio y explotashón sistemático y na gran escala.

Por lo tanto por considerá e acto como un acto di represalia pa crímenan y violashonan grave y severo di nos deréchonan humano.

E acshón di represalia tá consecuencia di e necesidad di nos compatriótanan pa rèspèt propio, dignidad y libertad.


Papiamentu Bibu


E bitácora aquí tá abrí pa reacshón. Tur reacshón ta queda someté na moderashón y solamente lo sali publicá si e "bitacorístanan" ta haña qu ta trata di un reacshón constructivo (no necesariamente mester tá di acuerdo cu nós).