Un revista-laboratorio dedicá na poesía, proza, ciencia, arte, música, historia, política na papiamentu
El amor, madre, a la patria
No es el amor ridículo a la tierra
Ni a la hierba que pisan nuestras plantas.
Es el odio invencible a quien la oprime.
Es el rencor eterno a quien la ataca.

Jose Martí

5/29/2009

Nótanan di Prensa: Tjeenk Willink contra Aruba

Tin algún proceso / asuntu tumando lugá qu tá interrelashoná. ¿Cua nán tá?

1. Parlamento macamba ta haña qu aínda St. Martín no por bira «país autónomo».
2. Llegada di Tjeenk Willink na Aruba como emisario di gobièrnu macamba.
3. Intromishón macamba den asúntunan interno di st. Martín relashoná cu cambio di gobièrnu.
4. E echo qu de Jong-Elhage simultáneamente lo tá na Aruba ora Tjeenk WIllink tambe tá na Aruba.

Na promé lugá tá bon pa advertí qu macamba lo sigui lòs tiru pa intimidá y manipulá. ¿Con nós por demostrá esey? Awemainta den un còmbersashón nós a menshoná qu Hulanda tá metiendo cu un asuntu sanmarteño interno. Contesta tábata: «Claro nò, Laveist ta corupto.» Nós di: «Y e convicto den gobièrnu qu nán a saca especialmente for di prisòn pa logra 11/10?» E remarque a queda sin contesta. Ley pa un, ley pa tur. ¿No tá asina? Sí tá asina.

¿Paquico Còrçáo nò y St. Martín sí? ¿Paquico antó macamba ta opiná riba St. Martín, si nán tábata e motor, e autor intelectual di e coalishón cu mayoría símpel di 11/10? Colaborashón parista nashonalista tá(bata) garantisá cu intimidashón, manipulashón y chantahe. Tábata falta nèt un pida chiquitu di coló oraño, qu tá pa colmo e mesún coló colonial macamba. Cosnan di bida.

Balcanisashón di Antilla, quibramentu for di otro di Antilla qu tin como mecanismo «dividí y goberná», tá pa logra e meta final: anecshón completo di Antilla. Y anecshón ta bai mas allá di «simplemente» colonia.

Lamentablemente pa macamba, esaqui tá solamente posíbel cu «cooperashón», un eufemismo pa colaborashón di nos mes héndenan.

Awor macamba tá preparando tereno pa anexá St. Martín. E palábranan di Bijleveld y parlamento macamba tá papia palabra cla. Si St. Martín no tá cla pa bira «país», ¿anto quico st. Martín sí tá cla p’e? Contesta: BES. Lo purba anexá st. Martín y hacié parti di BES.

Pa por balcanisá Antilla, macamba méster di colaborashón di nos mes héndenan. Es decir, día quièr crea e bantustán qu llama «Kòrsou», anto un mayoría político di dos tercera tá necesario.

Pa por abrí Statüt for di otro pa por formalisá e balcanisashón, colaborashón rubiano tambe tá necesario.

Pa e motibu aquí e macamba Bijleveld a lòs e tiru di investigashón di corupshón.

E intenshón macamba (na boca di Bijleveld) di cuminsá cu un investigashón riba corupshón no tá solamente pa influenciá elecshón na Aruba, manera promé miníster Oduber a bisa, sino qu e tá un intento di gòlpi di estado.

Bijleveld, manera el a haci na caminda pa referéndum y asta riba e día di referéndum, no ta duda di uza métodonan baho pa asina mina y desestabilisá democracia rubiano.

A la bes e ta bai contra e supuesto pretenshón qu nán tin qu den asuntu interno, manera Statüt ta prescribí, no ta mete.

Por último, e coruptor pa excelencia, e país qu na su génesis ya tábata corupto, no por prescribí moral y ética. Lesa: Declarashón Final: mentira di mentira , corupshón di corupshón (3)

Rubiano tá extremadamente sensíbel pa e bagamunderia macamba aquí.

Promé qu nós duna nos comentario, nós tin qu pone algu den perspectiva.

E representante colonial tradishonal tá(bata) sémper gobernador. Después qu Statüt a bira un echo, a bin qu e teoría qu e figura di gobernador tá «ras neutraal». Por lo tanto por nombra un «yu di tera». Esey a sosodé tambe y asina supuestamente macamba por a «demostrá» entre otro qu autonomía ta un realidad palpábel. Quico mas palpábel qu nombra un yu di tera na e posishón clásico colonial.

Un yu di tera sémper ta encerá un riesgo pa macamba. Nunca macamba lo confi’é completamente.

Esey tá e motibu qu a crea e representante di Paisnan Abóu aqui. Crea un representante di Paisnan Abóu banda di un gobernador qu ta representá e figura hurídico rey o reina, tin un motibu específico: un di nan mes héndenan tá sigur. A la bes e ta forma e còntròl riba gobernador.

Den e proceso di balcanisashón di Antilla, por a nombra e representante aquí como e figura coordinador. Sin embargo, macamba a dicidí di scohe pa un peso mas pisá for di fílanan opositor (esey ta demostrá qu no tin diferencia entre oposishón y coalishón) den figura di reichskommissar Henk Kamp.

Nós ta bolbe actualidad. E relashón entre Aruba y Paisnan Abóu tá pasando den témpunan turbulento. Macamba no ta manda Bijleveld, ni siquiera reichskommissar Henk Kamp. Macamba ta manda nán virrey Tjeenk Willink, e «spin master», e titiritero principal den política macamba. Tjeenk Willink tá e peso mas pisá qu macamba por manda. ¿Jis pasobra e relashón tá turbulento?

No. No jis pasobra e relashón tá turbulento. Día pa día e situashón tá birando mas difícil pa mantené e status qua colonial. 48%/52% a demostrá esey. E biahe di Tjeenk Willink ta relashoná cu esey. De Jong-Elhage su biahe –supuestamente un discurso- tá directamente relashoná cu Tjeenk Willink su presencia na Aruba.

Un biahe oficial lo tábata demasiado obvio y lo a desenmascará e intenshón di purba changa Aruba. Bou di e pretexto di solidaridad ta purbando di changa Aruba con qu bai bin.

E biahe tin como base e miedu qu macamba tin, qu mas y mas y situashón colonial racista qu ya tá durando cuátershen aña, no tá sosteníbel.

Tur dos a biaha pa salba reino macamba den e témpunan turbulento aquí.

Tjeenk Willink como emisario a bai Aruba pa purba controlá turbulencia y salbaguardiá reino macamba. De Jong-Elhage a biaha, como representante di colaboradornan local di macamba. Nos colaboradornan ta dependé di e status qua colonial. Den e explotashón macamba di Antilla ya pa cuátershen aña, ta importante pa e colaboradornan aquí controlá e situashón pa nán sigui cosechá nan wiriwírinan.

Nos tá pega den e perfecto cònòpi gordiano entre Sí y Nò. Nos tá pegá den e perfecto cònòpi gordiano entre colaborashón y ansha di libertad.

No tin awa pa laba: independencia

Papiamentu Bibu

No hay comentarios: