Un revista-laboratorio dedicá na poesía, proza, ciencia, arte, música, historia, política na papiamentu
El amor, madre, a la patria
No es el amor ridículo a la tierra
Ni a la hierba que pisan nuestras plantas.
Es el odio invencible a quien la oprime.
Es el rencor eterno a quien la ataca.

Jose Martí

7/30/2009

«Nán ta haci nogoshi cu nos yunan»

E simán aquí, un biá más, diferente di nos yunan a bolbe sali for di cas pa bai sigui studia na e país y biba entre e héndenan qu ya tin nós cuátershen aña ocupá.

Laga nós pone un banda, pa un ratu, tur pensamentu y principio anti-colonial. Nós ta manda nós yunan den exilio pa un país qu ya mashá tempu no tin ningún reputashón di excelencia académico, si acaso algún día nán tábatin un bon nòmber. Nivel, y por lo tanto, calidad educashonal macamba tá di tercer rango. Sistema educashonal macamba tá un sistema di producshón masivo qu un producto mediocre na final di e banda transportadó. Enter e sistema tá remodelá pa sirbi solamente economía, e aspecto humano no ta conta. ¿Y cua tá e aspecto humano? Qu na promé lugá calque sistema méster sirbi hende y méster forma hende, y no contrali.

«Nán ta haci nogoshi cu nos yunan», un mama a reclamá na televishón durante un entrevista ora tábata tuma despedida di nos yunan. ¡E mama dushi aquí no por a imagin’é con el a dal e clabu riba su cabés! ¿M’a e tá realmente consciente qu nós tá nogoshi pa macamba ya cuátershen aña? ¿Qu nós tá un recurso mas pa macamba? ¿E tá consciente qu mandando nos yunan Paisnan Abóu, for di unda un gran mayoría no tá bolbe, nós tá desarollando Paisnan Abóu? Tá tragedia di nos condishón colonial ya cuátershen aña. Na ningún momento a través di e cuátershen áñanan aquí macamba a desarollá nós, sino totalmente contrali. Nós ta desarollá nán. Nos recúrsonan, nos tera, nos héndenan, cu tur loque nós tin, ta desarollá nán.

¿Qui día ta bin un cambio den esaqui? Día nós descolonisá, independisá pa poco-poco nós cue rumbo pa soberanía. A partir di nos independencia, caminda lo tá largu aínda. No ta sacudí quita cuátershen aña for di nos lomba. E structúranan feudal y colonial, e asimetría social qu un élite macamba dominante na cabés no tá algu qu ta bòltu cambia di un día pa otro. Ma a cumpli cu esún condishón pa cuminsá trece cambio, independencia, pasobra awor simplemente nós por cuminsá tuma decishón pa nós mes. Nós por dicidí cu quen nós ta atendé y cu quen nò. Nós ta dicidí quen ta drenta nos cas y quen nò. Esey ta nificá qu nós mes por dicidí unda nós ta manda nos yunan bai studia. Y nós por protehá nos mercado laboral pa asina tin trabóu pa nos yunan, si nán dicidí bolbe cas algún día.

Asina so nós por cuminsá crea e condishonan qu ta permití crea bienestar y progreso berdadero, creando e condishonan qu ta pèrmití e yunan qu quièr, bolbe cas y duna un aporte patriótico na desarollo.

Cu independencia, en principio, tur cos tá posíbel.

Papiamentu Bibu

No hay comentarios: